Μπορεί αυτό που τρώτε να έχει πραγματικά αντίκτυπο στην Σκλήρυνση Κατά Πλάκας;

Τραγανές πατάτες, κέικ κρέμας, τραγανά μπισκότα σοκολάτας....γιατί πρέπει τα πιο ακαταμάχητα τρόφιμα να είναι αυτά που συνήθως προσφέρουν τόσα λίγα θρεπτικά στοιχεία στον οργανισμό μας; Όταν ο πειρασμός περιμένει σε κάθε γωνία, το να κάνουμε τις σωστές διατροφικές επιλογές μπορεί να είναι πρόκληση... Εννοώ ότι αυτά τα μπισκότα σε παρακαλούν να τα φας, έτσι δεν είναι;! Αξίζει όμως να δώσετε προσοχή σε αυτά που τρώτε. Το να τρώμε υγιεινά είναι σημαντικό για όλους, αλλά ακόμα περισσότερο όταν πάσχετε από μία χρόνια πάθηση όπως είναι η Σκλήρυνση Κατά Πλάκας (Πολλαπλή Σκλήρυνση)¹. Και ο λόγος είναι ο εξής. 

Υδατάνθρακες

Παρόλο που η χαμηλή σε υδατάνθρακες διατροφή είναι πολύ δημοφιλής στην παρούσα φάση, οι υδατάνθρακες αποτελούν σημαντική πηγή ενέργειας για το σώμα - αρκεί να τρώτε το σωστό είδος. Επιλέγοντας ποικιλία σύνθετων υδατανθράκων, όπως προϊόντα ολικής άλεσης, ψωμί ολικής άλεσης και καστανό ρύζι, θα συμβάλλετε στη διατήρηση των ενεργειακών σας επιπέδων (καθώς και στην παροχή σημαντικών βιταμινών και ιχνοστοιχείων). Αυτά αποτελούν επίσης σημαντική πηγή ινών που προάγουν τις τακτικές κινήσεις του εντέρου και μειώνουν τη δυσκοιλιότητα, ένα κοινό σύμπτωμα της Σκλήρυνσης Κατά Πλάκας.²
 

Αλάτι

Παρόλο που το νάτριο (το οποίο συνήθως καταναλώνουμε στη μορφή αλατιού) είναι απαραίτητο για τη σωστή λειτουργία του οργανισμού μας, μία υψηλής περιεκτικότητας σε άλατα διατροφή μπορεί να είναι επιβλαβής για την υγεία μας, οδηγώντας σε καταστάσεις όπως είναι η υψηλή αρτηριακή πίεση. Για τα άτομα με Σκλήρυνση Κατά Πλάκας η μεγάλη κατανάλωση αλατιού μπορεί να έχει περαιτέρω συνέπειες: μία πρόσφατη μελέτη σε δύο διακριτές ομάδες ατόμων (70 και 52 συμμετέχοντες) με υποτροπιάζουσα-διαλείπουσα Σκλήρυνση Κατά Πλάκας (Relapsing Remitting Multiple Sclerosis, RRMS) διαπίστωσε την ύπαρξη σχέσης ανάμεσα στο ποσοστό υποτροπής και την πρόσληψη νατρίου - στην πραγματικότητα, το ποσοστό υποτροπής ήταν περίπου 3 φορές υψηλότερο για άτομα με μέτρια έως υψηλή πρόσληψη νατρίου (άνω των 2 g ανά ημέρα) συγκριτικά με τα άτομα με πρόσληψη νατρίου μικρότερη των 2 g ανά ημέρα. Επιπλέον, η πιθανότητα ανάπτυξης νέας βλάβης στη μαγνητική τομογραφία ήταν υπερτριπλάσια στα άτομα με υψηλή πρόσληψη νατρίου. Θα πρέπει να πραγματοποιηθούν κλινικές μελέτες για να διαπιστωθεί εάν η μείωση της πρόσληψης νατρίου συνιστά ωφέλιμη παρέμβαση για τα άτομα με Σκλήρυνση Κατά Πλάκας.

Ωμέγα-3 λιπαρά οξέα

Ναι, η αιώνια κουβέντα «καλά λιπαρά» έναντι «κακών λιπαρών». Σήμερα θα επικεντρωθούμε σε κάποια από τα καλά: τα πολυακόρεστα λιπαρά. Προκλινικά στοιχεία υποδεικνύουν ότι αυτά τα λιπαρά μπορεί να ασκούν προστατευτικό ρόλο στο κεντρικό νευρικό σύστημα, και ιδίως τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα που απαντώνται σε λιπαρά ψάρια και σε σπόρους ορισμένων φυτών, όπως είναι ο λιναρόσπορος. Μελέτες δείχνουν ότι χώρες με τα υψηλότερα ποσοστά κατανάλωσης ψαριών τείνουν να έχουν χαμηλότερα ποσοστά εμφάνισης  Σκλήρυνση Κατά Πλάκας, γεγονός το οποίο, ορισμένοι ερευνητές πιστεύουν ότι οφείλεται στις αντιφλεγμονώδεις δράσεις των ωμέγα-3 λιπαρών οξέων. Στοιχεία που δημοσιεύτηκαν σε μία διαδικτυακή έρευνα ατόμων που ζουν με RRMS με διάφορες διατροφικές συνήθειες έδειξαν ότι εκείνοι που κατανάλωσαν μεγαλύτερη ποσότητα ψαριών ήταν σε καλύτερη κατάσταση όσον αφορά την ποιότητα ζωής, το ποσοστό υποτροπών και την εξέλιξη της νόσου. Επιπλέον, διαπιστώθηκε ότι εκείνοι οι ασθενείς που ανέφεραν την προσθήκη συμπληρωμάτων λιναρόσπορου στη διατροφή τους (129 από τους 1.377) παρατήρησαν 60% μείωση στο ρυθμό υποτροπών σε διάστημα 12 μηνών.³
 

Ένα άλλο πιθανό όφελος της πλούσιας σε ωμέγα-3 λιπαρά οξέα διατροφής είναι η επίδραση στη χημεία του εγκεφάλου. Τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα φαίνεται να παίζουν σημαντικό ρόλο στη λειτουργία του εγκεφάλου και αρκετές μελέτες δείχνουν σύνδεση μεταξύ της ανεπάρκειας σε αυτό τον τύπο λιπαρών οξέων και στην κατάθλιψη. Απαιτείται περισσότερη έρευνα για να προσδιοριστεί εάν τα συμπληρώματα ωμέγα-3 λιπαρών οξέων μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση της κατάθλιψης, αλλά στο μεταξύ, δεν βλάπτει να συμπεριλάβετε στη διατροφή σας λιπαρά ψάρια όπως είναι ο σολομός και το σκουμπρί ή να προσθέσετε λιναρόσπορο στα δημητριακά που τρώτε το πρωί.⁴

Βιταμίνη D

Η βιταμίνη D σχετίζεται συνήθως με την ηλιοφάνεια, αλλά απαντάται επίσης σε λιπαρά ψάρια - ένας ακόμη λόγος για να τα προσθέσετε στη διατροφή σας! Υπάρχουν μελέτες που διερευνούν την επίδραση των συμπληρωμάτων βιταμίνης D στην RRMS, αλλά στο μεταξύ, προσπαθήστε να ενσωματώσετε στη διατροφή σας τον σολομό, το σκουμπρί, το μουρουνέλαιο, και περιστασιακά τον κρόκο αυγού. Η συνιστώμενη ημερήσια πρόσληψη βιταμίνης D ποικίλλει από χώρα σε χώρα, αλλά ορισμένοι ειδικοί συμβουλεύουν ότι τα άτομα με Σκλήρυνση Κατά Πλάκας θα πρέπει να λαμβάνουν 4.000-5.000 διεθνείς μονάδες (IU) βιταμίνης D ημερησίως. Εάν ανησυχείτε για τα επίπεδα βιταμίνης D, συζητήστε με τον νευρολόγο σας το ενδεχόμενο να λάβετε συμπληρώματα βιταμίνης D.⁵

Ιδιόρρυθμη δίαιτα = Λάθος!

Το τι τρώτε αποτελεί ζωτικής σημασίας εργαλείο στη διαχείριση της Σκλήρυνσης Κατά Πλάκας. Θυμηθείτε ότι είναι σημαντικό να αποφεύγετε «ιδιόρρυθμες δίαιτες» - ειδικά εκείνες που αποκλείουν ολόκληρες ομάδες τροφίμων, καθώς μπορεί να οδηγήσουν σε ανεπάρκεια βιταμινών ή ιχνοστοιχείων και να επιδεινώσουν ορισμένα συμπτώματα. Το κλειδί είναι να εφαρμόσετε μία ποικίλη, ισορροπημένη διατροφή που θα περιλαμβάνει όλες τις ομάδες τροφίμων: φρούτα και λαχανικά, υδατάνθρακες, λίπος, πρωτεΐνες και γαλακτοκομικά προϊόντα.⁶
 

Και τι συμβαίνει με τη μάχη κατά της παχυσαρκίας;

Εκτός του ότι διασφαλίζετε ότι το σώμα σας λαμβάνει όλα τα θρεπτικά συστατικά που χρειάζεται, η σωστή διατροφή θα σας βοηθήσει να διατηρήσετε ένα υγιές βάρος. Μια πρόσφατη μελέτη ανέφερε μια πιθανή σχέση ανάμεσα στην παχυσαρκία κατά την εφηβεία και την πρώιμη ενηλικίωση και στον κίνδυνο εμφάνισης Σκλήρυνσης Κατά Πλάκας, η οποία, σύμφωνα με τους συγγραφείς, μπορεί να οφείλεται στις φλεγμονώδεις επιδράσεις μιας ορμόνης που ονομάζεται λεπτίνη (τα επίπεδα της οποίας αυξάνονται ανάλογα με τον Δείκτη Μάζας Σώματος, ΔΜΣ). Συνολικά, το υπερβολικό βάρος καθιστά δυσκολότερο το να παραμένετε δραστήριοι και συμβάλλει στην κόπωση, επομένως, προσπαθήστε να διατηρήσετε έναν υγιή ΔΜΣ (μεταξύ 18,5 και 24,9). Διατηρώντας το βάρος σας υπό έλεγχο και φροντίζοντας παράλληλα το σώμα σας, θα μπορέσετε να αισθάνεστε όσο το δυνατόν καλύτερα σήμερα, αύριο, αλλά και μακροπρόθεσμα.⁷

Βιβλιογραφία:

1. https://multiplesclerosisnewstoday.com/living-with-ms/ms-diet-nutrition/healthy-eating-ms/
2. Σκλήρυνση Κατά Πλάκας και υδατάνθρακες
3. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3821380/
4. https://www.nationalmssociety.org/Living-Well-With-MS/Diet-Exercise-Healthy-Behaviors/Diet-Nutrition/Omega-3
5. https://www.mstrust.org.uk/life-ms/diet/vitamin-d
6. https://www.mssociety.org.uk/care-and-support/everyday-living/eating-and-drinking/special-diets-and-ms
7. https://multiplesclerosisnewstoday.com/news-posts/2019/04/11/body-mass-index-may-play-a-significant-role-in-the-progression-of-multiple-sclerosis/