It looks like you are using an older version of Internet Explorer which is not supported. We advise that you update your browser to the latest version of Microsoft Edge, or consider using other browsers such as Chrome, Firefox or Safari.

Eyes Helping Assess MS Progression

Συχνά λέγεται ότι «Τα μάτια είναι το παράθυρο της ψυχής», με τη φράση να αποδίδεται σε πολλές μεγάλες ιστορικές προσωπικότητες από τον Κικέρωνα μέχρι τον Ουίλιαμ Σαίξπηρ. Αυτό όμως που κανένας από αυτούς τους δύο μεγάλους άνδρες δεν συνειδητοποίησε είναι ότι τα μάτια μπορούν να αποτελέσουν επίσης ένα πολύ χρήσιμο παράθυρο στην υγεία σας, ιδίως στην περίπτωση της πολλαπλής σκλήρυνσης (ΠΣ)1.

Η πολλαπλή σκλήρυνση είναι μια μακροχρόνια πάθηση, η οποία προσβάλλει το κεντρικό νευρικό σύστημα (ΚΝΣ), και ιδιαίτερα τον τρόπο με τον οποίο λειτουργούν ο εγκέφαλος και ο νωτιαίος μυελός. Στην πολλαπλή σκλήρυνση, η φλεγμονή καταστρέφει το προστατευτικό έλυτρο (το οποίο ονομάζεται μυελίνη) που περιβάλλει τα νεύρα του ΚΝΣ και σταματά τη φυσιολογική λειτουργία των νεύρων. Ως εκ τούτου, το έλυτρο αυτό καταστρέφεται, επηρεάζοντας τον τρόπο με τον οποίο ο εγκέφαλος επικοινωνεί με το υπόλοιπο σώμα2.

Ένα από τα νεύρα που προσβάλλονται συνήθως από την πολλαπλή σκλήρυνση είναι το οπτικό νεύρο, το οποίο μεταφέρει οπτικές πληροφορίες από το πίσω μέρος του οφθαλμού (τον αμφιβληστροειδή) στον εγκέφαλο. Αυτό μπορεί να είναι το πρώτο σημείο πολλαπλής σκλήρυνσης περίπου στο 15-20% των ατόμων που ζουν με πολλαπλή σκλήρυνση3.

Οπτική νευρίτιδα: ένας πρώιμος δείκτης της πολλαπλής σκλήρυνσης

Η φλεγμονή του οπτικού νεύρου, μία κατάσταση γνωστή ως οπτική νευρίτιδα, μπορεί να συνιστά πρώιμο εμφανιζόμενο σύμπτωμα της πολλαπλής σκλήρυνσης, το οποίο οδηγεί στην αναζήτηση ιατρικής προσοχής4. Μπορεί να οδηγήσει σε μεταβολές της όρασης, αν και τα συμπτώματα ποικίλλουν από άτομο σε άτομο. Ορισμένα άτομα εμφανίζουν θολή όραση, ενώ άλλα μπορεί προσωρινά να χάσουν εντελώς την όρασή τους. Ορισμένοι παρατηρούν θόλωση της όρασης ή μία τυφλή κηλίδα στο κέντρο της όρασής τους. Τα χρώματα μπορεί επίσης να φαίνονται πιο σκούρα ή ξεθωριασμένα, μπορεί να εμφανίζονται φώτα που αναβοσβήνουν και η κίνηση των ματιών μπορεί να είναι επώδυνη4.

Παρόλο που όλα αυτά ακούγονται τρομακτικά, τα συμπτώματα αυτά μπορεί ορισμένες φορές να υποχωρήσουν από μόνα τους μέσα σε λίγες εβδομάδες. Ωστόσο, εάν τα συμπτώματά σας είναι ιδιαίτερα σοβαρά, μπορεί να σας συνταγογραφηθεί αγωγή με στεροειδή, είτε στη μορφή χαπιού ή μέσω ορού για ταχύτερη ανάρρωση. Περιττό να αναφέρουμε ότι σε περίπτωση που συμβεί κάτι τέτοιο, είναι ζωτικής σημασίας να επισκεφτείτε έναν ειδικό οφθαλμίατρο4.

Ο οφθαλμίατρος θα κρατήσει σημειώσεις σχετικά με τα συμπτώματά σας πριν σας εξετάσει. Η οπτική νευρίτιτιδα παρουσιάζεται όταν δημιουργείται οίδημα-φλεγμονή που επηρεάζει το οπτικό νεύρο. Σε περίπτωση διάγνωσης οπτικής νευρίτιδας, ο οφθαλμίατρός σας μπορεί να σας παραπέμψει σε νευρολόγο, ο οποίος θα θέλει να γνωρίζει πότε ξεκίνησαν τα συμπτώματά σας και εάν είχατε εμφανίσει τυχόν προηγούμενα νευρολογικά συμπτώματα5.

Ο νευρολόγος μπορεί επίσης να πραγματοποιήσει εξετάσεις για να προσδιορίσει πόσο καλά λειτουργεί το οπτικό νεύρο, καθώς και μαγνητική τομογραφία του εγκεφάλου σας για να αναζητήσει άλλα σημεία φλεγμονής ή νευρικής βλάβης. Οι μισοί από όλους τους ανθρώπους που εμφανίζουν οπτική νευρίτιδα μπορεί να αναπτύξουν πολλαπλή σκλήρυνση μέσα σε διάστημα 15 ετών, επομένως πρέπει να είναι σίγουροι. Η πρώιμη διάγνωση θεωρείται σημαντική στην πολλαπλή σκλήρυνση έτσι ώστε οι γιατροί να μπορούν να λάβουν μέτρα για να προσπαθήσουν να μειώσουν την πιθανή βλάβη που προκαλείται στον εγκέφαλο από την πάθηση5.

Πέρα από τη διάγνωση: Μπορούμε να μετρήσουμε την εξέλιξη της πολλαπλής σκλήρυνσης μέσω των ματιών μας;

Εάν έχετε ήδη διαγνωστεί με πολλαπλή σκλήρυνση, τότε οι μεταβολές στα μάτια σας θα μπορούσαν να παράσχουν στον νευρολόγο χρήσιμα στοιχεία σχετικά με το πώς εξελίσσεται η νόσος.  Νεότερα δεδομένα αφορούν μια τεχνική σάρωσης, η οποία είναι γνωστή ως τομογραφία οπτικής συνοχής, που μετράει τις  μεταβολές του αμφιβληστροειδούς ατόμων με πολλαπλή σκλήρυνση. Φαίνεται ότι η μέτρηση αυτή μπορεί να συσχετίζεται με επιδείνωση των οπτικών συμπτωμάτων και με την εξέλιξη της αναπηρίας . Αυτό υποδεικνύει ότι η τεχνική σάρωσης μπορεί να είναι ένα χρήσιμο εργαλείο για τους νευρολόγους όσον αφορά στην αξιολόγηση του πόσο αποτελεσματική είναι μία συγκεκριμένη θεραπεία καθώς και στην παρακολούθηση της εξέλιξης της συγκεκριμένης κατάστασης6.

Ανεξάρτητα από το εάν εμφανίζετε αλλαγές στην όραση, είναι σημαντικό να φροντίζετε τα μάτια σας και να πραγματοποιείτε τακτικούς ελέγχους. Εάν παρατηρήσετε τυχόν συμπτώματα, μιλήστε αμέσως με τον οφθαλμίατρο ή τον νευρολόγο σας. Όσο το δυνατό συντομότερα εντοπιστούν αυτές οι αλλαγές, τόσο πιο σύντομα θα μπορείτε να ξεκινήσετε θεραπεία. Μπορεί να μην μάθουμε ποτέ ποιος πρωτοείπε τη φράση «Τα μάτια είναι το παράθυρο της ψυχής», αλλά είμαστε αρκετά σίγουροι ότι θα το ενέκρινε 7.

References:

  1. Website ‘Bright Focus Foundation’ The eye: a window to your health. Available at: https://www.brightfocus.org/macular-glaucoma/article/eye-window-your-health
  2. Website ‘NHS.uk’ Multiple Sclerosis. Available at: https://www.nhs.uk/conditions/multiple-sclerosis/
  3. Website ‘healthline’ What’s the Connection Between MS and Optic Neuritis? Available at: https://www.healthline.com/health/multiple-sclerosis/optic-neuritis
  4. Website ‘MS Society’ Optic neuritis. Available at: https://www.mssociety.org.uk/about-ms/signs-and-symptoms/eyes-and-sight/optic-neuritis
  5. Website ‘Mayo Clinic’ Optic Neuritis. Available at: https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/optic-neuritis/symptoms-causes/syc-20354953
  6. Costello F, Burton J. Retinal imaging with optical coherence tomography: a biomarker in multiple sclerosis? Available at: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6074809/pdf/eb-10-047.pdf
  7. Website ‘Web MD’ Multiple Sclerosis and Vision Problems. Available at: https://www.webmd.com/multiple-sclerosis/multiple-sclerosis-vision-problems